جوملا فارسی | اخبار و اطلاعیه‌های جوملا

در جدیدترین نسخه منتشر شده، جوملا 5.2.4و جوملا 4.4.11، چندین به‌روزرسانی امنیتی و اصلاحات مهم برای کاربران اعمال شده است که توصیه می‌شود هر چه سریعتر جوملای خود را به نسخه‌های جدید بروزرسانی کنید.

مهم‌ترین اصلاحات امنیتی در جوملا 5.2.4

یکی از مهم‌ترین تغییرات این نسخه، رفع یک آسیب‌پذیری امنیتی مرتبط با تزریق SQL در بخش وظایف زمان‌بندی‌شده (Scheduled Tasks)است. این مشکل می‌توانست به مهاجمان اجازه دهد تا از طریق اجرای دستورات غیرمجاز، به پایگاه داده نفوذ کنند. با انتشار این به‌روزرسانی، امنیت سیستم افزایش یافته و کاربران می‌توانند با اطمینان بیشتری از جوملا استفاده کنند.

---

اصلاحات فنی و بهینه‌سازی‌ها در جوملا 5.2.4

علاوه بر رفع مشکلات امنیتی، این نسخه شامل چندین بهبود عملکرد و اصلاحات فنی است که تجربه کاربری را بهبود می‌بخشد. برخی از مهم‌ترین تغییرات عبارت‌اند از:

1. بهبود سازگاری با PHP 8.4

جوملا 5.2.4 برای عملکرد بهینه‌تر روی نسخه‌های جدید PHP، تغییراتی در ساختار فضای نام (Namespace Mapping) ایجاد کرده است.

2. رفع هشدارهای PHP

برخی از هشدارهای مربوط به debuguserو debuggroupکه در شرایط خاص باعث مشکلات اجرایی می‌شدند، برطرف شده‌اند.

3. بهینه‌سازی پردازش داده‌ها

مدیریت مقادیر nullدر هنگام به‌روزرسانی ردیف‌ها بهبود یافته و دقت بیشتری در پردازش داده‌ها ایجاد شده است.

4. افزایش دقت سیستم کش (Cache)

در این نسخه، شمارش فایل‌های کش با دقت بیشتری انجام می‌شود تا از نمایش نادرست اطلاعات جلوگیری شود.

5. اصلاحات در مجوزهای وظایف زمان‌بندی‌شده

مدیران وب‌سایت‌ها اکنون می‌توانند مجوزهای اجرای دستی وظایف زمان‌بندی‌شده را با کنترل بهتری مدیریت کنند.

6. بهبود عملکرد مسیرهای تگ‌ها و Finder

با اصلاح در مسیریاب‌های تگ‌هاو Finder، سیستم مسیریابی جوملا بهینه‌تر شده و پشتیبانی از شناسه‌های عددی/CSV بهتر انجام می‌شود.

7. ارتقاء سیستم بارگذاری رسانه‌ها

مشکلاتی که در هنگام بارگذاری فایل‌های SVGو دانلود رسانه‌هایی که دارای فاصله در نام فایل بودند، رفع شده است.

8. رفع اشکالات در مدیریت مقالات

برخی از کاربران هنگام ذخیره مقالات از بخش فرانت‌اند با مشکل مواجه می‌شدند که این مشکل در نسخه جدید برطرف شده است.

9. افزایش سازگاری افزونه‌ها و پلاگین‌ها

رفع تداخل بین پلاگین Jooa11yو سیستم کش صفحه، به بهبود عملکرد سایت‌هایی که از این افزونه استفاده می‌کنند کمک کرده است.

10. بهبود دسترسی‌پذیری (Accessibility)

در بخش‌های مختلف جوملا، از جمله در کامپوننت آکاردئون، تغییراتی برای افزایش دسترسی کاربرانبا نیازهای ویژه اعمال شده است.

---

چرا باید به‌روزرسانی جوملا 5.2.4 را انجام دهید؟

به‌روزرسانی جوملا به نسخه 5.2.4 توصیه می‌شود زیرا:

• امنیت سایت شما تقویت می‌شودو از حملات سایبری جلوگیری خواهد شد.
• عملکرد کلی سیستم بهینه‌تر می‌شودو خطاهای گزارش‌شده کاهش می‌یابد.
• سازگاری بهتری با نسخه‌های جدید PHP و افزونه‌های جوملافراهم می‌شود.

---

چگونه جوملا را به نسخه 5.2.4 ارتقا دهیم؟

برای به‌روزرسانی، کافی است از داشبورد مدیریت جوملا مسیر System > Update > Joomlaرا دنبال کنید و آخرین نسخه را نصب نمایید. پیش از انجام این کار، توصیه می‌شود از وب‌سایت خود نسخه پشتیبان تهیه کنید تا در صورت بروز مشکل بتوانید اطلاعات خود را بازیابی نمایید.

پروژه‌های زیادی طی چند سال اخیر جوملا متوقف شده‌اند که بسیاری از آن‌ها پر فروش بوده یا حتی بدون رقیب فعالیت داشته‌اند. برای مثال پروژه‌ی آلفایوزرپیونت (که این روز‌ها به نام آلتایوزرپوینت استفاده می‌شود) از جمله‌ی این پروژه‌های متوقف شده‌اند. برآورد من از این توقف‌ها به دودلیل کلی باز می‌گردد.

تغییرات هسته‌ی جوملا

جوملا جسارت تغییر را دارد و این تغییر هزینه‌های زیادی هم به بار می‌آورد. نه تنها توسعه دهندگان بلکه کاربران هم از این تغییرات آسیب می‌بینند. هر چند که تغییرات به شدت رو به رشد بوده و شاهد اتفاقات وسیع در حجم بالا خواهیم بود، اما این موضوع برای کاربرانی که از قبل وب سایت جوملایی داشتند چندان جذاب نیست! حتی ممکن است فکر مهاجرت را به ذهن آن‌ها هدایت کند. توسعه دهندگان نیز در کنار توسعه‌ی افزونه‌ی خود درگیر تغییرات CMS‌خواهند شد که در برخی موارد ممکن است کل سیستم را تغییر دهد.

از این رو فعالیت برای برخی از توسعه دهندگان متوقف خواهد شد و انگیزه‌ی خود را در این زمینه از دست می‌دهند.

حجم مارکت پایین نسبت به سایر سیستم‌های مدیریت محتوا

شخصا با این موضوع موافق نیستم چرا که حجم بازار باید به نسبت سهم بازار محاسبه شود. جامعه‌ی جوملا شاید کوچک باشد اما همین مقدار کوچک - که البته کوچک در مقیاس سیستم مدیریت محتوا تعداد قابل توجهی است - نیاز به توسعه دهنده، پشتیبان و آموزش دهنده دارد. برخلاف خیلی از توسعه دهندگان که پروسه‌ی سوپر مارکتی را در پیش گرفتند، توسعه دهنده‌های جوملا محصولاتی خاص تر و به نسبت گران قیمت‌تر ارائه می‌دهند.

عموما جوامع کوچکتر رشد پذیری بهتری دارند و شناخته شدن دراین حوزه‌ راحت‌تر است. با این حال بسیاری از پروژه‌های جوملایی نیز به این شکل از ادامه منصرف شده یا توسعه را در اولویت خود ندیده‌اند.

روند پروژه‌ی J2 Store

چندی پیش این پروژه بصورت کامل روی گیت‌هاب قرار گرفته بود. این موضوع زمانی اتفاق افتاد که نسخه‌ی ۵ مراحل ابندایی خود را می‌گذراند. حدود یک ماه پیش در اکتیر 2024 این پروژه اعلام کرد که دیگر توسعه پیدا نمی‌کند و بعد از چند روز یک Fork از این پروژه به نام J2Commerce منتشر شد که در حال حاضر در JED یا همان دایرکتوری افزونه‌های جوملا منتشر نشده است.

این پروژه که کماکان اطلاعات و نام J2Store را دارد، در حال حاضر برای جوملا 4 و 5 قابل استفاده است و می‌توانید از آدرس j2commerce.comآن را دریافت کنید.

البته این مورد را هم باید اضافه کرد که تبدیل وب سایت جی تو استور به وردپرس قوت مورد دوم را افزایش می‌دهد و گویا توسعه دهندگان آن علاقه‌ای به ادامه‌ی جوملا ندارند.

جوملا با هر نسخه‌ی جدید توانسته کاربران خود را از بقای محکم خود آگاه کند. اما این بار در نسخه‌ی جدید خود یعنی نسخه‌ی ۵ همه‌ی مواردی که برای کاربران سوال بوده را توانسته پاسخ دهد. اما در این نسخه چه اتفاقی افتاده؟

امن تر از هر زمان

جوملا ۵ نسبت به نسخه‌ی قبل خود امن‌تر شده و این موضوع باعث شده که بتوانیم با آسودگی خاطر کامل وب سایت خود را مدیریت کنیم. فاکتورهای احراز هویت یا همان احراز هویت دو مرحله‌ای در این نسخه از جوملا بهینه شده و با آخرین نسخه‌های php سازگار است.

توسعه‌ی راحت‌تر

کار برای توسعه دهندگان جوملا برای فراخوانی توابع تا حد قابل توجهی کوتاه‌تر شده و سینتکس‌ها کوتاه‌تر و ساده‌تر شده اند. البته ناگفته نماند که در نسخه‌ی 5 جوملا تقریبا حالت ارث بری از کار افتاده و ممکن است افزونه‌هایی که برا فراخوانی توابع خود از عبارات منسوخ شده استفاده می‌کنند، بهره‌برداری مناسبی از این سیستم نداشته باشند.

کارایی

نسخه‌ی ۵ جوملا از نسخه‌های قبلی خود سریعتر است و می‌توان گفت سریع‌ترین نسخه‌ای که جوملا تاکنون داشته همین نسخه است. دلیل این افزایش سرعت را می‌توان بهبود خوانش اطلاعات از پایگاه داده و همینطور تغییراتی در سیستم کش این سیستم مدیریت محتوا دانست.

قابلیت دارک مود در جوملا ۵

این ویژگی را شاید بتوان در دسته‌بندی کاربردپذیری جوملا طبقه بندی کرد. عموما محیط‌های کاری طراحی وب سایت و برنامه نویسی با یک تم دارک یا تیر مواجه است که این موضوع در نسخه‌ی ۵ باعث کاهش خستگی کاربران خواهد شد.

ارتقای فریم ورک و ابزارها

جوملا ۵ برای نسخه‌ی php 8.1 تهیه شده است. بنابراین قبل از ارتقا مطمئن شوید که افزونه‌ها و میزبانی وب شما از این نسخه پشتیبانی می‌کند. علاوه بر آن بوت استرپ این نسخه از جومات به آخرین نسخه‌ی ۵ ارتقا پیدا کرده است. فونت آسوم ۶.۴، کد میرور ۶ و ... از دیگر تغییرات این نسخه‌ از جوملا به شمار می‌رود.

پلاگین بهینه کننده

جوملا ۵ در آخرین نسخه‌ی خود از پلاگین Behaviour - Backward Compatibility Plugin رونمایی کرده. این پلاگین وظیفه‌ی فراخونی کدهای قدیمی‌را به عهده دارد. با استفاده از این پلاگین، در صورتی که افزونه‌ی شما با php 8.1 سازگار باشد، می‌توان توابع قدیمی‌را فراخوانی کرد. جوملا ۵ این امکان را فراهم کرده که بتوانید پلاگین‌هایی برای تبدیل توابع ایجاد کنید که پلاگین مزبور یکی از این الگوهاست.

تغییرات جدید جوملا به همین چند عنوان خلاصه نمی‌شود و موارد زیادی در آن تغییر پیدا کرده است. مواردی چون بهبود گزارش فعالیت‌ها، بهبود تجربه‌ی کاربری، جستجو در فیلدهای سفارشی، پشتیبانی از AVIF در مدیریت رسانه، افزایش حداقل تعداد کاراکتر ۳۰۰ تایی در توضیحات متا و ... از جمله‌ی تغییرات ریز جوملا ۵ بوده است

در خاتمه، اگر قصد ارتقای جوملای خود را دارید به این نکته توجه کنید که نسخه‌ی جدید جوملا تقریبا با نسخه‌ی ۴ سازگار است و بروزرسانی آن به راحتی امکان پذیر است. اما سازگاری افزونه‌ها و نسخه‌ی php‌ و پایگاه داده‌ی شما باید کمینه‌ی انتظارات را برطرف کنند. پیشنهاد می‌شود حداقل چند ماه نسبت به ارتقای جوملای خود دست نگه دارید تا افزونه‌های بیشتری به نسخه‌ی ۵ ارتقا پیدا کنند.

جوملا 4.2.8 یک نسخه‌ی امنیتی است و توصیه می‌شود که هر چه سریعتر نسخه‌ی 4 جوملای خود را به این نسخه ارتقا دهید.

این نسخه در حالی به انتشار رسیده است که نسخه‌ی 4.2.7 جوملا به تازگی منتشر شده است . تفاوتی در ویژگی‌های نسخه‌ی 4 وجود ندارد و این تغییر شامل مشکلات امنیتی است.

توصیه می‌شود پس از بروزرسانی نسخه‌ی جوملا 4 خود به 4.2.8، حتما اطلاعاتی نظیر رمز عبور پایگاه داده، smtp ، ردیس و پراکسی خود را تغییر دهید تا امنیت سایت شما به خطر نیفتد.

این باگ بصورت عمومی‌منتشر شده و تا کنون وب سایتی به دلیلی این باگ امنیتی دچار مشکل نشده است و گزارشی بابت این موضوع صورت نگرفته است.

اگر از مخاطبین مجله جوملا باشید، شاید مجله جوملا برای شما آشنا باشد. یکی از بخش‌های مفیدی که تقریباً یکسال غیرفعال بود.

مجله جوملا با کمک افزونه‌ی K2 فضایی را برای کاربران جهت ایجاد مطلب به هر زبانی را ارائه می‌داد. اما حدود یکسال بود که این بخش غیر فعال شده بود. امروز این بخش با استفاده از کامپوننت EasyBlog دوباره افتتاح شد.

شما می‌توانید در مجله جوملاعضو شوید و پس از تایید حساب کاربری به عنوان نویسنده در سایت مطالب خود را منتشر کنید.

پچ امنیتی و رفع مشکل جوملا ۳.۹.۱۶ منتشر شد. در این نسخه بیش از ۲۰ خطای جوملا رفع شده است.

برخی از تغییراتی که در این نسخه رخ داده به شرح ذیل است:

تغییرات امنیتی

• رفع خطای SQL injection در مطالب ویژه‌ی جوملا
• رفع خطای CSRF در کامپوننت قالب جوملا
• رفع خطای XSS در قالب‌های Protostar و Beez3
• رفع مشکلات امنیتی دسترسی در کامپوننت‌ قالب و فیلدها
• تداخل شناسه در کامپوننت کاربران

اشکالات و بهینه‌سازی‌ها

• اضافه شدن ویژگی‌های جدید rel لینک در آدرس‌ها ( noopener - sponsored - ugc )
• بهینه سازی ماژول برچسب‌های ویژه
• رفع مشکل شناسه دسته‌بندی پلاگین «کاربران - ایجاد تماس»
• رفع مشکل ساختار آدرس پوشه‌ی جدید در پلاگین «فیلدها - لیست تصویر»

برای جلوگیری از هرگونه مشکل امنیتی در وب سایت جوملایی خود، همیشه جوملای خود را بروز نگه دارید.

نسخه‌ی ۳.۹.۱۵ جوملا منتشر شد. در این نسخه که بیشتر به عنوان پچ امنیتی از آن یاد می‌شود، تغییری روی امکانات جوملا اتفاق نیفتاده است و کلیه تغییرات بصورت امنیتی و باگ فیکس است.

برخی از تغییراتی که در این نسخه شاهد بودیم:

• تغییر در ایمیل‌های ارسال شده در ActionLog و آدرس‌های مطلق هنگام ارسال ایمیل
• اشکال یابی قالب Beez
• اشکال یابی در ویرایشگر TinyMCE
• و چند ایراد جزئی در ایمیل کاربران کتابخانه‌ی هسته‌ی جوملا

بروز نگه داشتن جوملا باعث برقراری امنیت نسبی وب سایت شما خواهد شد. پس سعی کنید همیشه جوملای خود را بروز نگه دارید!

پروزه‌ی جوملا ۴که به تازگی شروع به انتشار نسخه‌ی شبانه کرده است منتشر شد.

نسخه‌ی ۴ جوملا چه ویژگی‌هایی دارد؟

ترتیب انتشار نسخه‌های جوملا به این شکل است که در هر نسخه، ابتدایی‌ترین عدد تغییر کند خبر از اتفاقاتی دیداری و هسته‌ای زیادی می‌دهد. جوملا ۴ نیز قصد رقم زدن اتفاقاتی جدید و بروز را برای کاربران خود دارد.

• امنیت این سیستم مدیریت محتوا در نسخه‌ی ۴ با تغییراتی در پایگاه داده به سطح قابل توجهی ارتقا یافته است.
• همچنین فریم ورک سیستم نیز بهبود یافته و امکان ادقام با فریم ورک جوملا نیز مهیا شده است.
• قالب محیط مدیریت بهبود یافته است.
• محیط کاربران محروم یا مسدود شده با بوت استرپ ۴ تغیر یافته است.
• محیط نصب افزونه بهینه شده است.
• کدهای منسوخ شده در نسخه‌ی php پیشین برای نمایش سریعتر حذف شده است.
• و ...

این نسخه در حالت توسعه برای توسعه دهندگان منتشر شده و به هیچ عنوان برای سایت‌های عملیاتی مناسب نیست. بنابراین اگر قصد راه اندازی وب سایتی با جوملا دارید بهتر است از نسخه‌ی پایدار یا Stable استفاده کنید.